جوان آنلاین: برداشت‌های بی‌رویه مصالح از رودخانه‌های گیلان، مشکلات بیشماری به وجود آورده و علاوه بر بروز یک خطر زیست‌محیطی بزرگ، موجب وقوع سیلاب‌های ویرانگر در این نقطه از کشور شده است. برداشت شن و ماسه، رودخانه‌ها را بی هویت کرده و گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد، همه رودخانه‌های استان به سرنوشت برترین رودخانه، یعنی سفیدرود دچار شده‌اند و حالا گیلان مانده و ۵۲ رودخانه‌ای که فقط نام رودخانه را یدک می‌کشند.
برداشت بی رویه شن‌و‌ماسه از رودخانه‌های گیلان مشکلات زیست‌محیطی زیادی به وجود آورده است. وجود ۵۲رودخانه در این استان یک امتیاز ویژه به شمار می‌آید ولی متأسفانه سوءمدیریت ها، موجب شده تا شاهد آسیب دیدن بستر رودخانه‌های این منطقه باشیم و بحران زیادی به وجود بیاید. حالا شرایط رودخانه‌های گیلان به جایی رسیده که دیگر قابلیت برداشت شن وماسه ندارند. البته علاوه بر نابودی بستر رودخانه و کاهش آبزیان، آلودگی‌های پسماندی و فاضلابی نیز وارد رودخانه‌ها می‌شود. گزارش‌ها نشان می‌دهد، رودخانه‌های زرجوب و گوهررود از آلوده‌ترین رودخانه‌های این استان است. کارشناسان می‌گویند، رودخانه‌ها دیگر حیات ندارد و رودخانه سفیدرود نیز دیگر شن‌و‌ماسه‌ای ندارد. این اتفاق یعنی دیگر در گیلان هیچ‌گونه مصالحی تولید نمی‌شود و گیلانی‌ها مجبورند مصالح ارزان قیمت را از استان‌های دیگر وارد کنند. نکته حائز اهمیت اینکه وقتی رودخانه‌ها به گل بنشینند، حیاتشان از بین می‌رود.
تخلف با برداشت غیرقانونی شن و ماسه
چندی پیش استاندار گیلان اعلام کرده بود، هیچ نهاد یا سازمانی حق برداشت غیر قانونی شن‌و‌ماسه از سواحل یا رودخانه‌ها را ندارد و این کار تخلف است.
هادی حق‌شناس، با اشاره به اهمیت معادن در توسعه و رونق چرخه اقتصادی استان، تصریح کرد: «باید به درستی از ظرفیت معادن فعال بهره‌برداری شود، همچنین معادن غیرفعال استان شناسایی و تعیین وضعیت شوند تا به مرحله اکتشاف برسند یا در صورت نیاز واگذار شوند.»
وی با بیان اینکه متأسفانه در استان ماسه‌شویی و معدن‌شویی داریم که مستلزم چاره اندیشی است، افزود: «شبانه به صورت غیرقانونی ماسه سواحل برداشت می‌شود و در برخی معادن مورد استفاده قرار می‌گیرد.»
استاندار گیلان ادامه داد: «از مواهب طبیعت و بستر رودخانه‌ها باید به درستی استفاده کنیم و ماسه و دیگر مصالح به طریق درست بهره‌برداری شود، در حالی‌که متأسفانه شبانه و غیرکارشناسی از بستر رودخانه‌ها برداشت می‌شود. ضرورت دارد این شیوه اصلاح شود تا ضمن رفع نیاز تأمین مصالح، طبیعت را هم حفظ کنیم.»
حق‌شناس با بیان اینکه سازمان بنادر و دریانوردی در شمال و جنوب بیش از ۳۴۰میلیون مترمکعب ماسه برداشت می‌کند و در همه جای دنیا هم به شیوه اصولی این کار انجام می‌شود، تصریح کرد: «در بندر آستارا و بندر کاسپین، ماسه بادی فراوانی وجود دارد که قابل استفاده است و این مصالح را باید هدایت کرد.»
در همین راستا، احمدی سنگری، نماینده مردم رشت و خمام در مجلس با تأکید بر لزوم ساماندهی دو رودخانه آلوده رشت گفت: «حدود ۸۰درصد بستر گوهر رود و زرجوب رشت تحت اختیار سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی است که باید آزادسازی شود.»
حرف‌هایی که عملی نشد
سال گذشته بود که ۱۰۰ نقطه آلوده کننده رودخانه‌های زرجوب و گوهر رود در شهر رشت شناسایی و اعلام شد عملیات اجرایی برای رفع مشکلات آغاز شده است. در آن زمان استاندار وقت گیلان، با بیان اینکه باید توجه ویژه داشت که زباله و پسماند، سفره‌های آب زیرزمینی را آلوده می‌کند و بازخورد آن در چرخه زندگی به خودمان باز می‌گردد، گفت: «باید دست در دست هم با نوآوری، استفاده از دانش روز و بهره‌گیری از گروه‌های مردم نهاد معضل پسماند در استان را ساماندهی کنیم.»
اسدالله عباسی، در مورد رودخانه‌های زرجوب و گوهررود در شهر رشت که بسیار آلوده هستند، توضیح داد: «بالادست این رودخانه‌ها یعنی سایت زباله سراوان، زندان لاکان، شهر صنعتی رشت و سپیدرود، مسکن مهر، بیمارستان‌ها و فاضلاب رشت بلای جان این شهر شده‌اند؛ لذا در این دولت ضمن شناسایی این نقاط عملیات اجرایی برای رفع مشکلات شناسایی شده را آغاز کرده‌ایم.»
وی تصریح کرد: «در حال حاضر پروژه تصفیه‌خانه زندان لاکان به پایان رسیده و کار خود را آغاز کرده است؛ قرارداد تصفیه‌خانه شهر صنعتی نیز با بخش خصوصی بسته شده و این پروژه با ۲۰درصد پیشرفت فیزیکی، هزارو۴۲۰ میلیارد ریال اعتبار مصوب از محل صندوق توسعه محیط‌زیست را دارد؛ تصفیه‌خانه مسکن مهر نیز با ۸۰درصد پیشرفت در خوشبینانه‌ترین حالت تا پایان سال به اتمام می‌رسد؛ برای تصفیه‌خانه بیمارستان‌ها نیز از محل سفر رئیس‌جمهور۲۰میلیارد تومان اعتبار گذاشته شد و برای اتمام آن اعتبار دیگری نیز در نظر خواهیم گرفت.»
به هرحال، ایشان رفت و استاندار جدید آمد، اما گویی هیچ اتفاق خاصی رخ نداده و رودخانه‌ها مانده‌اند با درد‌های کهنه خود.
